– Viktig å tematisera korrupsjon

– Korrupsjon er eit tema som har vore på agendaen i mange år for alle som driv med bistand og misjon, seier rådgivar i NMS Global, Dag Rune Sameien, til Kristeleg Pressekontor.

Fredag 1. november arrangerer Det norske misjonsselskap (NMS) Stavanger Mission Conference som ein del av kyrkjeleiarkonferansen sin med deltakarar frå rundt 15 land. President i Kirkenes verdsråd Dr. Agnes Abuom og korrupsjonsjeger Eva Joly er hovudtalarane på konferansen.

– Historia seier mykje om kvifor det er viktig å ta opp kampen mot korrupsjon under ein kyrkjeleiarkonferanse. Eit godt døme på det er avlatsbreva, seier Eva Joly til Misjonstidende.

Ho meiner kyrkja har lært mykje av si eiga historie, men at det likevel finst døme på korrupsjon i dag innanfor kyrkjelivet og andre trussamfunn.

– Det er mange skandalar innanfor trussamfunn der ein ser karismatiske personlegdommar som har fått menneske til å tru at dei gir pengar til arbeidet, medan dei eigentleg gir rett til predikantane. Eit anna døme er at den katolske kyrkja òg i dag er ein rik institusjon der det framleis blir avdekt mykje korrupsjon, seier Joly.

HOVUDTALAR: Eva Joly. FOTO: Claude TRUONG-NGOC/Wikimedia Commons

Tillit og god forvalting

Meir openheit og gjennomsiktigheit i forvaltinga kan bygga tillit, meiner Sameien som er opptatt av at konferansen òg skal setja søkelys på potensialet som finst i god forvalting.

– Mange investerer mykje tid og pengar i kyrkja si. Viss kyrkja forvaltar denne unike kapitalen på ein ansvarleg måte, blir tilliten auka, og den økonomiske berekrafta i kyrkja blir styrkt. Her har vi mykje å læra av kyrkjer som i liten grad har kunna støtta seg til store statlege subsidiar eller eksterne donorar.

Lokale ressursar

Som samarbeidsorganisasjon og støttespelar er NMS opptatt av å jobba både førebyggande og aktivt mot korrupsjon og maktmisbruk.

– Mange kyrkjesamfunn har store prosjekt og eigne institusjonar som skular og sjukehus. Der kor pengar, varer og tenester er i omløp, er ein alltid sårbar for bestikking, underslag og favorisering. Men korrupsjon kjem ikkje berre av valet og handlingane til einskildindivid. Det er alltid viktig å problematisera usunne element i dei systema vi er med på å halda oppe. Også kyrkja med sine sentraliserte maktposisjonar er sårbar for misbruk av makt og posisjon, seier Sameien.

Han fortel at arbeidet mot korrupsjon òg kan sjåast i lys av ei breiare satsing i NMS.

– Vi har dei siste åra fokusert meir på å utnytta moglegheitene som finnes lokalt i vårt misjons- og bistandsarbeid. Gjennom ein ressursbasert tilnærming, slik som «Use your talents», blir det meir naturleg å snakka om forvalting av ressursane ein allereie har, ikkje berre forpliktingane som følgjer gåveinntekter og pengestøtte frå andre.

– Skremmer ikkje givarar

Sameien medgir at når organisasjonen vel å setja eit så tydeleg søkelys på korrupsjon, risikerer ein at givarar blir skremt bort.

– Men eg har ikkje opplevd det sånn. Inntrykket mitt er at dei fleste NMS-givarar er glade for at vi tar opp temaet så tydeleg som vi gjer.

Samtidig merker han òg blant NMS sine støttespelarar at mange ønskjer å gi pengar mest mogleg direkte til prosjekt og av og til går utanom den vanlege administrasjonen for innsamling.

– Men det krev ein del forvalting og administrasjon å sikra at partnarar til kvar og ei tid har rutinar og system på plass slik at pengane faktisk kjem fram dit det skal, seier Sameien.

Feiar for eiga dør

NMS er opptatt av at det er viktig å rydda opp internt og feia for eiga dør. Det gjeld både for kyrkjer og samarbeidsorganisasjonar som arbeider mot korrupsjon, og for Norge som vertsland for konferansen.

– Den einaste konkrete korrupsjonssaka som blir tatt opp på konferansen, er norsk. Gjensidighet er viktig, ikkje berre peikefinger, og det gjeld oss i Norge òg, seier Sameien.

I 2015 vart ein tidlegare direktør for Betanien Hospital dømt til fengsel i tre år for underslag, bedrageri og sexkjøp i utlandet. Tillitsvalt for legane ved sjukehuset den gongen, Arne Nakling, skal tala på konferansen.

Dag Rune Sameien i NMS Global meiner kyrkjer har eit stort grunnlag for å snakka om korrupsjon og setja det på dagsorden i samfunnet.

– Det finst mykje bibelsk materiale som handlar om pengar, grådighet og forvalting. Slik sett har kyrkjene eit kjempestort grunnlag for å tematisera dette. KPK